Een varkenshouder kan in het management keuzes maken die van grote invloed zijn op het dierenwelzijn en de diergezondheid, zoals de speenleeftijd van biggen en de genetica van de varkens, wat een invloed heeft op het natuurlijk gedrag van varkens. Daarnaast heeft ook de omgang met dieren invloed op de staat van het dier. Het management speelt dus een belangrijke rol in het welzijn van de varkens.
De speenleeftijd in de reguliere varkenshouderij ligt nu wettelijk op 28 dagen. Het verlaten van de speenleeftijd heeft welzijns- en gezondheidsvoordelen voor de biggen.
Uit onderzoek blijkt dat een latere speenleeftijd leidt tot een lager stresslevel, hogere voeropname na het spenen, betere groei, een verbeterde darmgezondheid en minder agressief gedrag.
Met hergroeperen wordt bedoeld dat varkens worden overgeplaatst naar een andere groep, nadat ze in een eerste groep zijn geplaatst. Hergroeperen kan leiden tot stress en verwondingen. Het voorkomen van het hergroeperen heeft dus een positief effect op diergezondheid en het welzijn. Groeperen van dieren moet wel mogelijk zijn, maar nadat de biggen of vleesvarkens in een groep zijn gezet, is het voordelig om de groepen zo veel mogelijk stabiel te houden.
Als dieren met agressie worden benaderd kan dat leiden tot stress en verwondingen. Met agressie wordt bijvoorbeeld bedoeld: schreeuwen, harde geluiden, onverwachte bewegingen en geweld.
Het tijd nemen voor positieve interactie (zoals krabben of aaien, handmatig voeren) met de varkens kan leiden tot een positieve mens-dier relatie, wat het welzijn van het varken bevordert. Dit helpt ook voor het varken om negatieve handelingen, zoals een injectie, niet negatief te associëren met mensen.
Bij het drijven van varkens is het gebruik van een schotje en geluiden maken meestal nodig. Door de weg van het varken zo in te richten dat varkens durven te lopen, wordt het al makkelijker om ze te verplaatsen. Dit houdt bijvoorbeeld in dat er geen dode hoeken in de looproute zitten en dat de weg altijd breed genoeg is zodat varkens naast elkaar kunnen lopen. Ook is het belangrijk dat de tijd wordt genomen voor het verplaatsen of het laden van de varkens.. In geen geval is het de bedoeling dat er geweld wordt gebruikt, in plaats daarvan moeten alle obstakels worden weggenomen.
Speenleeftijd
Zo blijkt bijvoorbeeld uit literatuur dat een latere speenleeftijd (zeven weken vergeleken met vier weken) voor biggen leidt tot een lagere plasma cortisol (stresshormoon) level op de speendag en een hogere voeropname na het spenen. Kruipvoer (gevoerd vanaf twaalf dagen in dit onderzoek) heeft een positief effect op de voeropname na het spenen bij biggen die na zeven weken worden gespeend en verbetert de darmgezondheid. Biggen vocaliseren tijdens de week na het spenen, waarbij een later speenmoment (vijf weken vs. drie weken) leidt tot een lager aantal vocalisaties (2,3 per minuut vs. 8,2 per minuut respectievelijk) en een lagere frequentie van de vocalisatie (384 HZ vs. 441 Hz). Daarnaast gaan met een eerdere speenleeftijd (drie weken vs. acht weken) een hogere plasma cortisol concentratie, meer agressief en niet-voedend oraal gedrag, en minder speelgedrag. Dit duidt op een hoger stresslevel bij een lagere speenleeftijd voor de big. Een latere speenleeftijd vermindert de stress van de biggen en helpt bij een sneller herstel en groei.
Een onderzoek heeft de speenleeftijd van biggen omhoog gedaan naar negen weken. Deze biggen werden na drie weken in een groepshuisvesting gehouden. Dit werd vergeleken met biggen die na zes weken werden gespeend bij individueel gehuisveste zeugen. De groeisnelheid verschilde niet, alleen de zeugen werden pas berig na het spenen.
In vergelijking met het spenen van biggen op een leeftijd van vijf weken, heeft het spenen op zeven weken voordelen voor de big. Een speenleeftijd van vijf weken leidt tot een kleine afname in de groeisnelheid na het spenen en deze biggen zijn angstiger naar mensen toe in vergelijking met biggen die op zeven weken zijn gespeend. Er is geen verschil in gewichtsverlies, rusteloosheid of agressie richting de big van de zeug tussen het spenen op vijf of zeven weken.
Niet hergrouperen
Geen agressie
