Stap voor stap naar een duurzame varkenshouderij

Drinkgelegenheid

In een diergericht houderijsysteem moet voldoende drinkgelegenheid zijn voor de varkens. Dit betekent niet dat de varkens nooit dorst hebben, want dat is een natuurlijk seintje voor ze dat ze moeten drinken, net als bij mensen. Maar het is belangrijk dat als ze dat seintje krijgen, ze altijd water kunnen nuttigen. Het type drinker kan hier een rol in spelen, dus kijk goed naar de voor- en nadelen van elke drinker en of deze bij het management van het bedrijf past.

man met big

Uit de literatuur is gebleken dat één drinkplaats per zes varkens de competitie om water tussen varkens vermindert. Dit is beter voor de gezondheid en welzijn van het varken, en leidt bijvoorbeeld tot een betere lichaamsconditiescore, minder verwondingen en positiever sociaal gedrag. Om ervan verzekerd te zijn dat de varkens altijd toegang hebben tot water, moeten er minimaal twee drinkplaatsen zijn in elk hok, ook bij groepen kleiner dan 12. Zo zijn de dieren altijd verzekerd van water, ook als er een drinkplaats uitvalt.

Varkens synchroniseren graag hun gedrag en willen dus tegelijk kunnen eten en drinken. Genoeg drinkplaatsen aanbieden om dit te stimuleren verhoogt het dierenwelzijn en geeft ruimte voor het meest natuurlijke gedrag. Als het niet mogelijk is om tegelijk te drinken, kan dit leiden tot frustratie en negatief gedrag. De indeling van het hok kan ook een invloed hebben op de onderlinge competitie, daarom is het belangrijk dat de waterbakken voldoende bereikbaar zijn voor alle varkens.

  • Minimaal één drinker per zes varkens.

Het water moet van voldoende kwaliteit zijn. Om dit te borgen kan de varkenshouder monsters (laten) nemen en (op drinkplaatsniveau) laten analyseren op onder andere pH, hardheid, nitriet en E. Coli. Deze analyse moet aantonen dat het water voldoet aan de nationale standaard en van voldoende kwaliteit is voor de varkens. Schoon water en een schone drinkbak zijn ook twee indicatoren.

De plaats van de drinker moet uit de buurt zijn van de ligplaats. Met het drinken knoeien varkens water. Omdat varkens niet graag in de nattigheid liggen gaan ze daarom op een andere plaats liggen en daardoor vindt er eerder hokbevuiling plaats. Door de drinker uit de buurt van de ligplaatsen te plaatsen, wordt dit probleem voorkomen. De drinker kan buiten geplaatst worden als dat mogelijk is. In ieder geval is het belangrijk om het ver weg van de ligplaats te plaatsen, omdat dit leidt tot een schonere stal en meer rust voor het varken.

  • Drinker buiten: 30% minder hokbevuiling.

Genoeg water ter beschikking hebben is belangrijk om de dorst te kunnen lessen. Naast voldoende drinkplaatsen, houdt dat ook in dat de leidingen het goed moeten doen en dat de drinker werkt en schoon is, zodat de varkens voldoende schoon water kunnen drinken. Voldoende water drinken is belangrijk voor de gezondheid van het varken, te weinig water leidt tot een lagere voerinname, lagere groei, oververhitting en stress.

Er zijn verschillende typen drinkers, met eigen voor- en nadelen. Om hokbevuiling te voorkomen moet het geknoeide water niet op de vloer terechtkomen. Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door een rooster onder de drinkbak te plaatsen, de drinkplaats bij de mestplaats te plaatsen, of het geknoeide water op te vangen in een bakje. Bij dit laatste ontstaat wel het risico van bacteriegroei, deze opvangbak moet dus goed schoongehouden worden.

Drinkplaatsen

  • Li, Y.Z., Chénard, L., Lemay, S.O., Gonyou, H.W. (2005). Water intake and wastage at nipple drinkers by growing-finishing pigs. Journal of Animal Science 83(6): pp. 1413-1422.
  • Ocepek, M., Goold, C.M., Busančić, Aarnink, A.J.A. (2018). Drinker position influences the cleanness of the lying area of pigs in a welfare-friendly housing facility. Applied Animal Behaviour Science 198: pp. 44-51.
  • Rizvi, S., Nicol, C.J., Green, L.E. (1998). Risk factors for vulva biting in breeding sows in south-west England. Veterinary Record 143: pp. 654-658.
  • Taylor, N.R., Main, D.C.J., Mendl, M., Edwards, S.A. (2010). Tail-biting: A new perspective. The Veterinary Journal 186(2): pp. 137-147.
  • Welfare Quality® (2009). Welfare Quality® assessment protocol for pigs (sows and piglets, growing and finishing pigs). Welfare Quality® Consortium, Lelystad, Netherlands.

Waterkwaliteit

Plaats drinker

  • Hacker, R.R., Ogilvie, J.R., Morrison, W.D., Kains, F. (1994). Factors affecting excretorybehavior of pigs. Journal of Animal Science 72(6): pp. 1455–1460.
  • Li, Y.Z., Chénard, L., Lemay, S.O., Gonyou, H.W. (2005). Water intake and wastage at nipple drinkers by growing-finishing pigs. Journal of Animal Science 83(6): pp. 1413-1422.
  • Ocepek, M., Goold, C.M., Busančić, Aarnink, A.J.A. (2018). Drinker position influences the cleanness of the lying area of pigs in a welfare-friendly housing facility. Applied Animal Behaviour Science 198: pp. 44-51. 

Hoeveelheid beschikbaar water

  • Böger, R., Rohn, K., Kemper, N., Schulz, J. (2020). Sodium hypochlorite treatment: The impact on bacteria and endotoxin concentrations in drinking water pipes of a pig nursery. Agriculture 10(3): 86.
  • Mroz, Z., Jongbloed, A.W., Lenis, N.P., Vreman, K. (1995). Water in pig nutrition: physiology, allowances and environmental implications. Nutrition research Reviews 8(1): pp. 137-164.
  • Welfare Quality® (2009). Welfare Quality® assessment protocol for pigs (sows and piglets, growing and finishing pigs). Welfare Quality® Consortium, Lelystad, Netherlands.