Stap voor stap naar een duurzame varkenshouderij

Over Het Circulaire Varken

In het project Het Circulaire Varken hebben Natuur & Milieu, Nijsen Company, regio Midden-Limburg, regio Noord-Limburg, Jan Linders, Rabobank Noord-Limburg, het Varkensgilde en Vereniging Innovatief Platteland samengewerkt en gekeken naar welke stappen bestaande varkenshouders kunnen nemen om de milieu impact van hun varkenshouderij te verlagen. Daarbij is een visie voor 2050 opgesteld voor een circulaire en duurzame varkenshouderij, waarbij uitgegaan is van vier pijlers: boer-, milieu-, natuur- en varken vriendelijk. In de visie zijn voor de onderwerpen veevoer; mest; energie; natuur, omgeving; dierenwelzijn; en keten toekomstvisies geformuleerd. Deze visie is als kader opgesteld op basis van interne expertise over de voedselsector, de voedselvisie van Natuur & Milieu, literatuur en gesprekken met experts. Dit kader is door literatuurstudie en gesprekken met varkenshouders stap voor stap verder ingevuld, waarbij het draagvlak en de praktische haalbaarheid is getoetst door varkenshouders obstakels en praktische stappen te laten identificeren. Dit project is begonnen in Noord Limburg, maar kan in heel Nederland worden toegepast. 

De toekomstvisies zijn grote stappen die vragen om een systeemverandering in de varkenshouderij en landbouw als geheel, daarom is gekeken hoe deze visie van 2050 gehaald kan worden en welke tussenstappen er gezet kunnen worden om dit te bereiken. Om de transitie bereikbaar te maken voor varkenshouders zijn praktische (tussen)stappen geformuleerd die de varkenshouder kan nemen richting een innovatieve, duurzame en circulaire varkenshouderij. Deze stappen zijn geformuleerd door middel van een verdiepende literatuurstudie, aanvullende gesprekken met experts en getoetst in de praktijk met varkenshouders. 

Om de transitie naar een duurzame varkenshouderij te realiseren, zijn alle spelers in de keten aan zet. Van de varkenshouder aan het begin van de keten, tot de consument aan het einde van de keten, en alle partijen daar tussenin. Deze website is bedoeld voor varkenshouders die één of meerdere stappen willen zetten richting een duurzame varkenshouderij, en daar richting in of handvatten voor zoeken. Op zes verschillende thema’s inspireert deze website varkenshouders, door te laten zien welke concrete stappen zij kunnen zetten op hun bedrijf.
Ben je consument? Dan kan ook jij een verschil maken, bijvoorbeeld door te kiezen voor een duurzaam en diervriendelijk geproduceerd stukje vlees, waarmee je de sector helpt om deze transitie mogelijk te maken.

Partners

Natuur & Milieu

Natuur & Milieu is aangesloten bij het traject Het Circulaire Varken om te laten zien dat en hoe de varkenshouderij in transitie kan gaan naar een duurzame en toekomstbestendige houderij. We geven hier handvatten voor op deze website. Door middel van de ervaringen van varkenshouders verzamelen we obstakels en onderzoeken we hoe we deze kunnen wegnemen. Daarvoor lobbyen we bijvoorbeeld bij overheden. Ook blijven we sturen op de visie die we voor ons zien en de bijbehorende doelen. Bij ketenpartijen zoals overheden, retailers en voerleveranciers brengen we in dat verduurzaming en het sluiten van kringlopen randvoorwaarden zijn voor een circulaire varkenshouderij. Daarbij gaan we het soms pijnlijke maar wel noodzakelijke gesprek over het delen van verantwoordelijkheden niet uit de weg. Als maatschappelijke organisatie vertellen we daarnaast het verhaal aan consumenten op een aansprekende en begrijpelijke manier.

Nijsen Company

Nijsen company is een familiebedrijf dat gevestigd is in het Noord-Limburgse Veulen, nabij Venray. Met ruim 100 collega’s werkt het bedrijf al meer dan 30 jaar dagelijks aan een duurzamere voedselproductie. Dit doen we door reststromen uit de levensmiddelenindustrie weer voedsel te maken via zogenaamde korte ketens.  Jaarlijks voorkomt Nijsen company verspilling van ruim 100.000 ton levensmiddelen door ze terug in de voedselkringloop te brengen als hoogwaardig varkensvoer. 
Zo draagt Nijsen company samen met de varkenshouder en levensmiddelenindustrie bij aan de circulaire landbouw én een duurzamere varkenshouderij, met als uiteindelijk doel een duurzaam en lekker stukje vlees. Door op deze manier voedselverspilling te voorkomen verlagen we de carbon footprint van varkensvlees. Daarnaast verlagen we zodoende het grondgebruik van het voedsel en creëren we ruimte voor biodiversiteit.
Nijsen company is het eerste bedrijf ter wereld met een wereldwijd erkende LCA voor veevoeders gemaakt van, naast co-producten uit de levensmiddelenindustrie, voormalige levensmiddelen. We investeren in, en hebben, een netwerk aan stakeholders (overheden, Ngo’s, kennisinstellingen, etc.) rond thema’s als voedselverspilling, duurzaamheid, recycling, etc.. Sinds 1989 draagt Nijsen company actief bij aan het verduurzamen van de productie van varkensvlees, eieren en zuivel door continu applicaties (zoals het voer voor Kipster, de 100% duurzame varkensvoeders voor Duurzame Varkens en De Herkomst of de snoepsiroop) te ontwikkelen die dit mogelijk maken. Naast landbouwhuisdieren worden ook concepten ontwikkeld voor insecten, fermentatie en andere consumentenmarkten dan voedsel. Ons doel is het zo hoog mogelijk verwaarden van organische reststromen.

Regio Midden Limburg

De regio Midden Limburg is het verbindend hart van Limburg en zet zich in om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben. De productie van vlees met bijbehorende aan- en afvoerketen is  een belangrijk onderdeel van die economie. Gemeenten in deze regio werken actief mee om de varkenshouderij weer circulair te maken. In de eerste plaats vanuit hun opgelegde taak bij het verlenen van vergunningen en het opstellen van ruimtelijke plannen. Om de noodzakelijke transitie van de veehouderij in Limburg te versnellen wordt samengewerkt in het Platform vitale veehouderij. In dit Platform wordt kennis ontwikkeld en gedeeld en worden nieuwe verbindingen gelegd om nieuwe initiatieven zoals de circulaire varkenshouderij levensvatbaar te maken.

Jan Linders

Wat we eten heeft grote impact op onze eigen gezondheid en op de wereld om ons heen. Als supermarkt zit Jan Linders figuurlijk gezien bij hun klanten aan tafel. Vanuit die rol nemen wij onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en ondersteunen wij klanten in het maken van de juiste keuze. Ook verduurzamen wij onze eigen supermarkten en zetten wij in op verankering in de regio. Jan Linders begrijpt het zuiden, en leeft in het zuiden. Dit is onze regio en daar zijn we trots op!
Daarom steunen we zoveel mogelijk lokale boeren, telers en leveranciers en zijn we op de hoogte van wat er bij onze klanten speelt. We selecteren met zorg producten en leveranciers die actief werken aan een duurzame productie en gezonde producten. Zo bieden we grote variëteit in producten van telers, boeren, slagers en bakkers uit onze regio aan. Het concept van cicrulaire landbouw wordt ook door ons gesteund: het is een oplossing voor een verdere verduurzaming van de landbouw in onze regio. Dergelijke initiatieven in de streek zullen wij, waar mogelijk, toejuichen en ondersteunen. Samen zorgen we voor een (duurzame) toekomst van het zuiden!

Rabobank Limburg

Onze ambitie is dat Limburg een gezonde regio in Nederland wordt waar mensen graag wonen, werken en ondernemen. De Rabobank staat midden in de samenleving en investeert en innoveert samen met de omgeving. We willen een substantiële bijdrage leveren aan het welzijn en de welvaart in Limburg.
Dat doen we aan de hand van de thema’s Energietransitie, Duurzaam Wonen, Financieel Gezond Leven, Duurzaam Ondernemen en Banking4Food.
De overgang naar een circulaire economie is een onderdeel van deze thema’s en betekent een grote omschakeling, van een lineair naar een circulair businessmodel. Vanuit Banking4Food richten wij ons op de voedseltransitie. Waarbij enerzijds focus is op de productie van gezonde en duurzame voeding en anderzijds versterking van de verbinding tussen het platteland en de stad. Als Rabobank investeren we hierin; op lokaal en regionaal niveau bieden wij verschillende mogelijkheden die kunnen leiden tot nieuwe business en samenwerking. Hiervoor hebben we Business Development Managers aangesteld die innovatieve ondernemers of bedrijven in transitie helpen met het concretiseren van hun plannen. En waar nodig financieringsoplossingen bieden, vaak ook in samenwerking met externe partijen.
Onze uitgebreide kennis en netwerk, zowel in de agrarische sector, bij relevante stakeholders maar ook richting de consument, helpt hier enorm bij. We denken niet alleen mee bij de ondernemer aan de keukentafel, maar leggen ook verbindingen naar ketenpartijen en andere betrokkenen om samen verder te komen. Vanuit deze context ondersteunt Rabobank Limburg het project Circulair Varken omdat dit een bijdrage kan leveren aan het toekomstbestendig houden van deze mooie en relevante sector. We denken hier actief in mee en stimuleren varkenshouders die gemotiveerd zijn om meer circulair te gaan werken, stappen te laten zetten. Het varken is het kringloopdier bij uitstek! Maar er moet ook een verdienmodel zijn voor de varkenshouders om een toekomstbestendige voedselproductie te creëren. De uitgangspunten van Circulair Varken bieden relevante handvatten waar varkenshouders concreet mee aan de slag kunnen gaan en zo onze gezamenlijke doelen kunnen bereiken!

Vereniging Innovatief Platteland

Vereniging Innovatief Platteland (VIP) verbindt ondernemers met een bedrijf op het platteland, met de maatschappij. Door collectieve projecten te stimuleren en te faciliteren vormt de vereniging een brug tussen boer en burger, producent en consument.
De vereniging faciliteert inspiratie- en themabijeenkomsten voor haar leden om te komen tot projecten die bijdragen aan het realiseren van een innovatief en duurzaam platteland. Op deze manier worden ideeën, wensen en initiatieven van leden en samenwerkende partners vervuld. De vereniging heeft ruim 150 leden in m.n. uit Horst a.d. Maas, Venray, Bergen, Gennep.
Voor meer informatie kunt u via website www.innovatiefplatteland.nl contact met VIP opnemen. Graag tot ziens!