Stap voor stap naar een duurzame varkenshouderij

Koeling

Het koelen van dieren en producten kost veel energie, maar is wel essentieel. Er zijn een aantal energiebesparende maatregelen om de dieren en de producten zo goed mogelijk te koelen met zo min mogelijk energieverlies.  
Je kan op verschillende manieren energie besparen door het gericht koelen van dieren en producten, raadpleeg een energieadviseur voor de juiste maatregelen voor jouw bedrijf. 

knoppen paneel alternatief

Bij grondkanaalventilatie wordt de binnenkomende lucht over een koude bodem getrokken waardoor er een constant klimaat ontstaat. In de wintermaanden warmt de lucht op.  

  • Het grondkanaalventilatie systeem bespaart energie ten opzichte van plafondkoeling.  
  • Qua bouwkosten minder interessant als er grote aantallen varkens in de stal gehouden worden. 
  • Dit gaat goed samen met koeling met bodemenergie. 

Bij schouderkoeling stroomt koud water of koude lucht onder de ligplaats van de zeug, waardoor ze beter haar warmte kwijt kan. Schouderkoeling heeft lage investeringskosten.  

  • Dit wordt toegepast bij kraamzeugen. 
  • Het is energiezuiniger dan andere watergekoelde systemen en de ventilatiecapaciteit kan tot 50% worden gereduceerd. 

Het grondwater uit de bodem (12°C) wordt omhoog gepompt, energie wordt overgedragen op binnenkomende lucht waardoor in de zomer de lucht wordt gekoeld en ontvochtigd, en in de winter wordt verwarmd.  

Bij het kiezen van een koelinstallatie kan je energie-efficiënte en milieuvriendelijke keuzes maken. Voorbeelden zijn het gebruik van natuurlijke koudemiddelen, aparte druktappen voor koelen, vriezen en invriezen en een grotere capaciteit van de condensor en verdamper.  

  • Aparte druktappen voor koelen, vriezen en invriezen: 30-40% energiebesparing. 
  • Grotere capaciteit van de condensor: 10% energiebesparing. 
  • Grotere capaciteit van de verdamper: 5% energiebesparing. 

Er kan gekozen worden voor een efficiënte motor zoals een IE3 motor op compressoren, IE4 motor of een EC- of IE4-hoogrendementmotor op condensor. Daarnaast kan een capaciteitsregeling gebruikt worden. Dit levert energiebesparing op.  

  • IE3-motoren op compressoren: 3-4% energiebesparing ten opzichte van conventionele elektromotoren. 
  • IE4-motoren: 5% energiebesparing ten opzichte van conventionele elektromotoren. 
  • EC- of IE4-hoogrendementsmotoren op condensors: 10% besparing op het elektriciteitsverbruik van de ventilatoren.  
  • Een capaciteitsregeling, ook frequentieregeling genoemd, helpt om de capaciteit van de pomp af te stemmen op de vraag: 10% lagere toeren geeft 27% energiebesparing. 

In veel koelinstallatie kunnen de verschillende onderdelen apart geregeld worden. Een centraal besturingssysteem verbetert de efficiëntie. Daarnaast kan je ervoor kiezen om de compressoren maximaal te belasten, verdampers minder vaak laten draaien, een dynamische zuigdrukregeling te gebruiken of gebruik te maken van een weersafhankelijke condensordrukregeling.  

  • Centraal besturingssysteem: 5-10% energiebesparing. 
  • Compressoren maximaal belasten, waardoor ze een maximaal rendement behalen: 5-10% besparing op het compressorvermogen. 
  • Verdampers minder vaak laten draaien: tot 50% energiebesparing. 
  • Dynamische zuigdrukregeling: 5% besparing op het compressorvermogen. 
  • Gebruik maken van een weersafhankelijke condensordruk-regeling: 5-10% besparing op de condensor.  

Het sluiten van deuren zorgt ervoor dat er geen warmte en vocht in de koelruimte komt. Deuren automatisch laten openen en sluiten via een naderings- of trekschakelaar of snelrol- of vouwdeuren, geven energiebesparing. Daarnaast helpen deurdrangers op loopdeuren, een verkleining van de deuropening, regelmatig onderhoud aan deuren, een deurbeleid en een luchtgordijn bij de ingang. 

  • Naderings- of trekschakelaar: 10% energiebesparing. 
  • Snelrol- of vouwdeuren: 15% energiebesparing. 

Door restwarmte uit de koelinstallatie te benutten, bespaar je op verwarmingskosten. Daarnaast kan heetgas worden gebruikt om te ontdooien in plaats van stroom. 

  • Restwarmte: 50-100% energiebesparing. 
  • Heetgas: 3-5% elektriciteitsbesparing. 

Automatische lichtschakelaars en energiezuinige verlichting kunnen zorgen voor energiebesparing. 

  • Automatische lichtschakelaars: 30-50% energiebesparing. 
  • Energiezuinige verlichting: 20-50% energiebesparing. 

Door de instellingen van de installaties regelmatig te controleren komen afwijkingen snel aan het licht.  

Dierkoeling: grondkanaalventilatie 

  • Coppens diervoeding (z.d.). Koelsystemen varkensstallen. Geraadpleegd van: https://www.coppens.nl/varkens/klimaat/koelsystemen-varkensstallen. 
  • Van Wagenberg, A.V., Rooseboom, J.H.C., Hoofs, A.I.J., Smolders, M.A.H.H., Roelofs, P.F.M.M. (2000). Het praktisch en technisch functioneren van grondkanaalventilatie in afdelingen voor guste en drachtige zeugen. Praktijkonderzoek Varkenshouderij: Proefverslag 1248.  
  • WUR. (2009). Vaker hoest door te weinig ventileren. Groeien – investeringsgids voor varkens- en pluimveehouders. 

Dierkoeling: schouderkoeling

Dierkoeling: koeling met bodemenergie 

Productkoeling: opzet koelinstallatie 

Productkoeling: keuze motor en capaciteitsregeling 

Productkoeling: regelsysteem koelinstallatie 

Productkoeling: deuren

Productkoeling: restwarmte benutten

Productkoeling: verlichting

Productkoeling: instellingen controleren 

Verder aan de slag met 'Efficiënt energiegebruik '

bloemenwei