Stap voor stap naar een duurzame varkenshouderij

Samenstelling voer

Varkens verteren eiwitten en zetten die onder andere om in stikstof. Stikstof komt vrij via mest, de mestopslag en de toepassing van mest op het land. Door het voer anders samen te stellen kan de varkenshouder de hoeveelheid stikstof in de mest verlagen. Zo zijn er dus minder stikstofverliezen naar de omgeving.  

bakken met voer

Door het eiwitgehalte in het voer te verlagen, scheidt een varken minder stikstof uit via de urine (8% per 10g eiwitreductie per kg voer; 10-12,5% ammoniakemissie per procent minder eiwit). Dit verlaagt de emissie in de stal, uit de opslag, bij applicatie op het land en ook als de varkens buiten lopen. Tegelijk moet het varken voldoende eiwit krijgen om goed te groeien. Deze maatregel hangt samen met de verteerbaarheid van het eiwit. Als de hoeveelheid verteerbaar eiwit omhoog gaat, kan de varkenshouder een nog lager eiwitgehalte gebruiken, omdat het varken makkelijker het eiwit kan opnemen. Hierbij is het wel belangrijk om te realiseren dat je voor een optimale stikstofbenutting een hoge kwaliteit eiwit nodig hebt. Met reststromen krijg je niet altijd deze kwaliteit. Daarom zal deze maatregel niet altijd voldoende werken. 

Door het verteerbaar eiwit te verhogen, kan een varken eiwit beter opnemen. Daardoor zit er minder stikstof in de mest. Deze maatregel hangt samen met het verlagen van het eiwitgehalte in het voer, omdat het beide het overschot aan eiwit verlaagt. Als de hoeveelheid verteerbaar eiwit omhoog gaat, kan de varkenshouder een nog lager eiwitgehalte gebruiken. Hierbij is het wel belangrijk om te realiseren dat je voor een optimale stikstofbenutting een hoge kwaliteit eiwit nodig hebt. Met reststromen krijg je niet altijd deze kwaliteit. Daarom zal deze maatregel niet altijd voldoende werken. 

Als je het vezelgehalte in voer verbetert dan vermindert dat de uitstoot van stikstof in drijfmest en urine. De stikstofopname, absorptie en retentie wordt wel beïnvloed door het eiwitgehalte, maar niet door het vezelgehalte in het dieet. Toch lijkt de combinatie van een verlaagd eiwitgehalte en verhoogd vezelgehalte in het voer de stikstofuitstoot te verlagen zonder de prestatie van de varkens te verminderen. Een optimaal vezelgehalte is belangrijk voor de gezondheid van het varken. 

Door het toevoegen van additieven, zoals calcium, fytase en benzoëzuur, etc. kunnen mineralen beter worden opgenomen en wordt er minder stikstof uitgescheiden.  

Eiwitgehalte verlagen

  • Canh, T.T., Aarnink, A.J.A., Schutte, J.B., Sutton, A., Langhout, D.J., Verstegen, M.W.A. (1998). Dietary protein affects nitrogen excretion and ammonia emission from slurry of growing–finishing pigs. Livestock Production Science 56(3): 181-191.
  • Velthof, G.L., Nelemans, J.A., Oenema, O., Kuikman, P.J. (2005). Gaseous Nitrogen and Carbon Losses from Pig Manure Derived from Different Diets. Journal of Environmental Quality 34(2): pp. 698-706.
  • Shriver, J.A., Carter, S.D., Sutton, A.L., Richert, B.T., Senne, B.W., Pettey, L.A. (2003). Effects of adding fiber sources to reduced-crude protein, amino acid-supplemented diets on nitrogen excretion, growth performance, and carcass traits of finishing pigs. Journal of Animal Science 81(2): pp. 492-502.
  • Webb, J., Broomfield, M., Jones, S., Donovan, B. (2014). Ammonia and odour emissions from UK pig farms and nitrogen leaching from outdoor pig production. A review. Science of The Total Environment 470-471: pp. 865-875.

Verteerbaar eiwitgehalte verhogen

  • Rudolph, G., Hörtenhuber, S., Bochicchio, D., Butlet, G., Brandhofer, R., Dippel, S., Dourmad, J.Y., Edwards, S., Früh, B., Meier, M., Prunier, A., Winckler, C., Zollitsch, W., Leeb, C. (2018). Effect of Three Husbandry Systems on Environmental Impact of Organic Pigs. Sustainability 10(10): pp. 3796-3816.

Optimaliseren vezelgehalte

  • Galassi, G., Colombini, S., Malagutti, L., Crovetto, G.M., Rapetti, L. (2010). Effects of high fibre and low protein diets on performance, digestibility, nitrogen excretion and ammonia emission in the heavy pig. Animal Feed Science and Technology 161(3-4): pp. 140-148.
  • Shriver, J.A., Carter, S.D., Sutton, A.L., Richert, B.T., Senne, B.W., Pettey, L.A. (2003). Effects of adding fiber sources to reduced-crude protein, amino acid-supplemented diets on nitrogen excretion, growth performance, and carcass traits of finishing pigs. Journal of Animal Science 81(2): pp. 492-502.

Additieven toevoegen

  • Jongbloed, A.W. (1987). Phosphorus in the feeding of pigs. Effect of diet on the absorption and retention of phosphorus by growing pigs. [PhD thesis, Wageningen Universiteit]. Wageningen Universiteit, Nederland.

Verder aan de slag met 'Minder stikstofuitstoot'

bloemenwei