Vroeger werden varkens ingezet als kringloopdieren: ze zijn uitermate geschikt om voedselresten om te zetten in vlees. Ook konden ze het land omwroeten en bemesten. In de huidige intensieve varkenshouderij is helaas weinig meer terug te zien van deze circulaire manier van varkens houden. Het project ‘Het Circulaire Varken’ gebruikt de wijsheid van vroeger en de kennis van nu om te komen tot een integraal, duurzaam en circulair systeem van varkens houden. Het varken past namelijk nog steeds in een duurzaam systeem. Daarvoor moeten er wel op verschillende thema’s verduurzamingsstappen gezet worden. In een circulaire varkenshouderij worden kringlopen gesloten. Er zijn minimale verliezen waardoor emissies tot een minimum worden beperkt.
De omschakeling naar een volledige circulaire varkenshouderij vraagt om een systeemverandering en dat kost tijd. Toch kan je als varkenshouder al wel stappen zetten naar een circulaire varkenshouderij. Daarvoor zijn in dit project 6 thema's uitgewerkt: mest, veevoer, energie, dierenwelzijn, omgeving en keten. Ook wordt er aandacht besteed aan het verdienmodel, omdat zonder een goed verdienmodel voor de boer, de visies niet haalbaar zijn. Elk thema heeft een toekomstvisie, bij elkaar opgeteld geven deze een goed beeld van hoe de circulaire varkenshouderij van de toekomst eruit kan zien.
Wat proberen we te bereiken?
Mest
In een circulaire varkenshouderij is er een lage methaan- en ammoniakuitstoot. Dat betekent dat er een lage uitstoot uit de stal en mestopslag komt door het mest- en stalmanagement wat de uitstoot bij de bron vermindert.
We werken toe naar een kleine, gesloten mineralenkringloop. In een circulaire varkenshouderij wordt alle varkensmest op het land gebruikt in de vorm van ruwe mest of bewerkte of verwerkte mest.
Veevoer
In een circulaire varkenshouderij is er geen concurrentie tussen mens en varken op voedsel en landgebruik. Dat betekent dat varkenshouders varkens voeren met reststromen: het voedsel dat mensen niet (meer) eten.
In een circulaire varkenshouderij werk je met een kleine, gesloten mineralenkringloop. Zo zorgt de varkenssector ervoor dat er zo min mogelijk verliezen zijn naar de omgeving en dat het mineralen efficiënt inzet. Voer komt van dichtbij en er is minder uitstoot van stikstof en fosfaat, en minder verontreiniging van de bodem door koper en zink.
Energie
Energieneutraal: geen gebruik van fossiele grondstoffen en zelf energie opwekken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van hernieuwbare grondstoffen.
Dierenwelzijn
In een circulaire varkenshouderij hebben de varkens een hoog dierenwelzijn. Dat betekent dat er goed voor het varken wordt gezorgd, het een goede gezondheid heeft, natuurlijk gedrag kan uiten, ze zich prettig voelen en zo goed mogelijk kunnen reageren op de omstandigheden en omgeving.
Omgeving
In een circulaire varkenshouderij draagt de varkenshouderij bij aan de omgeving door het erf natuurinclusief in te richten. Dat betekent dat op het bedrijf maatregelen worden genomen die biodiversiteit en natuur op en rondom het erf stimuleren.
Er wordt gewerkt aan een lage ammoniak-, geur- en fijnstofuitstoot in een circulaire varkenshouderij. Dat betekent dat er een lage uitstoot uit de stal en mestopslag komt door het mest- en stalmanagement. Dat vermindert uitstoot bij de bron.
Keten
In een circulaire varkenshouderij is de gehele keten circulair. Dit is nodig omdat de varkenshouderij niet zelf circulair kan worden, alle partijen moeten hieraan meewerken.
De randvoorwaarden voor een circulaire varkenshouderij zijn goed. Bij de juiste randvoorwaarden worden varkenshouders en andere ketenpartijen niet meer gehinderd door wetgeving en vergunning om stappen richting een circulaire varkenshouderij/ keten te kunnen zetten.
Verdienmodel
Er is een goed verdienmodel voor de varkenshouder zodat er investeringsruimte is om de stappen te zetten richting een circulaire varkenshouderij en er tegelijk een goede boterham mee te verdienen.
